نقش گردشگری در توسعه شهری بروجن

مقدمه

امروزه صنعت گردشگری در جهان توسعه فراوانی یافته است و بسیاری از کشورها از این رهیافت توانسته اند وضعیت خویش را تا حد در خور توجهی بهبود بخشیده وبسیاری از مشکلات خود را از قبیل بیکاری، پایین بودن سطح درآمد سرانه وکمبود درامد ارزی را پوشش دهند[1].

 گردشگری روستایی به عنوان یکی از بخشهای مهّم گردشگری بسیار مورد توجه قرار گرفته است ودر فرایند جهانی شدن اهمیت روزافزونی یافته است. این بخش از گردشگری علاوه بر حفظ ارزش ها ، باورها،رسوم باستانی با ایجاد فرصتهای برای اشتغال وکسب ودرامد برای ساکنین محلی وتوسعه ساختارهای زیربنایی امکان توسعه پایدار ویک پارچه روستایی را فراهم میکند.

امروزه اهمیّت صنعت کشاورزی به عنوان محور اصلی توسعه کم رنگ تر شده است. و از طرف دیگر رشد فزاینده جمعیّت افزایش بهره برداری ها وکاهش منابع طبیعی و در نتیجه تهدید محیط زیست انسانی جوامع شهری و روستایی را برای ادامه حیات و تداوم رشد خود بر منابع درآمدی دیگری را داشته باشد. [2]

کشور ایران از نظر منابع طبیعی جز ده کشور برتر دنیا به شمار می رود. که می تواند از اثرات حاصل ازگردشگری در کاهش مشکلات بیکاری و درآمد اقتصادی بهره مند شود اما بر اساس آمارها ایران از این فرصت بهره کافی را نبرده است به طوری که در میان کشورهای اسلامی رتبه دهم را دارا می باشد.[3]

بروجن به لحاظ جغرافیایی در شاهراه ترانزیت کالا وحمل ونقل ازجنوب ایران به سایرنقاط کشور قرارگرفته و فاصله اندکی ازدومین شهرصنعتی ایران (اصفهان) دارد.همچنین به لحاظ مراودات اقتصادی وتجاری گسترده با اصفهان وتاثیرپذیری زیاد از اصفهان ،قابلیت تبدیل شدن به یکی از قطب های برتر کشور درزمینه حمل ونقل ونتیجتا افزایش فوق العاده مسافر در شهرستان و گسترش توریسم درچندین بعد رادارد.شهرستان بروجن درزمینه های گردشگری صنایع دستی ،آثارباستانی،ایجاد مراکزتفریحی وخدمات درمانی قابلیت فوق العاده زیادی برای پیشرفت دارد،که حمل ونقل وافزایش مسافر،این شهرستان را درزمینه های ذکر شده با توسعه فراوانی روبرو خواهدکرد.گردشگری شهری عاملی بسیار مهم در توسع? شهرها محسوب می شود، زیرا نیروی زیادی برای جذب گردشگران دارد. شهرهای منطق? غرب کشور، از جمله بروجن، به دلیل بهره مندی از شرایط اقلیمی و عامل فرهنگی خاص، نیروی زیادی در جذب گردشگری شهری دارند.جغرافیدانان معتقدند هر عاملی از جمله گردشگری تأثیرات مختلفی دارد؛ بدین معنی که هیچ عاملی صرفا نمی تواند مثبت یا منفی باشد. دراین مقاله توریسم شهری،فواید آن برای شهر ،راهکارهای گسترش توریسم دربروجن ،مواردتوسعه ناشی از گسترش توریسم دربروجن،قابلیت های گردشگری بروجن،جاذبه های گردشگری آن،آداب ورسوم دیدنی اقوام ساکن ،ارائه پیشنهادات درچندزمینه برای رونق توریسم ،مسیرهای افزایش گردشگر،اصلی ترین صنعتی که بروجن را درآستانه توسعه سریع قرارخواهد داد وپیشنهادات مختلف وبیان نظرات مردم درارتباط با توسعه صنعتی وتوریستی شهربیان خواهدشد.دراین پژوهش ذکر خواهیم کرد که چگونه قابلیت های پنهان این شهر خواهد توانست بروجن را ازنظرتجاری وتوریستی حتی در سطح منطقه نیز مطرح کند وچنان رونقی به تجارت ودرآمدزایی دهد که حتی این شهر ازحالت مهاجرفرست به حالت مهاجرپذیر درآید.بروجن قابلیت های باورنکردنی برای توسعه دارد که دراین پژوهش به آن خواهیم پرداخت .

شاه حیدریshahheidari2008@gmail.com

بیان مسئله

از دهه 1970 با ساختار دهی مجدّد اقتصاد و بحران کشاورزی فرصتهای اقتصادی در جوامع شهری کوچک (شهر،روستا) کاهش یافته و این تغییرات ایده های توسعه اقتصادی این جوامع را محدود ساخته و راهبردهای قدیمی توسعه را ناپایدار ساخته و کشورها را به جستجوی بیشتر برای راههای غیر سنتی برای تثبیت پایداری شان مجبور ساخته است.[4]

برنامه های توسعه شهری در ابتدا باتوجه به سیاست های موجود با تاکید به توسعه کشاورزی وصنعتی کردن سکونت گاههای شهری، ارائه امکانات و خدمات رفاهی شهری (مراکزتفریحی،تجاری ودرمانی وصنایع تولیدی واجرایی طرحهای فیزیکی کاربردی) بوده است در این میان یکی از بخش های اقتصادی که در توسعه شهرهای کوچک کمتر به آن توجه شده است توسعه گردشگری است[5]

گردشگری شهری در دنیای امروز یکی از بخشهای مهم فعایتهای اقتصادی از دیدگاه های مختلف مورد توجه قرار گرفته است . بعضی آنهارا به عنوان بخشی از بازار گردشگری می شناسد وعده ای نیز آن را سیاستی برای توسعه شهری قلمداد می کند.[6]

گردشگری شهری(شهرهای کوچک) به کلیه فعالیت ها و خدماتی که به وسیله مردم، دولت که برای تفریح استراحت و جذب گردشگر و نیز فعایت هایی که به وسیله گردشگران در نواحی شهری  صورت میگرد گفته می شود.[7]

در شرایطی که قرن بیستم به پایان رسیده است هنوز توسعه شهرهای کوچک، بامسائل و چالشهای متعددی مواجه است چرا که راهبردهای گذشته در زمینه توسعه این شهرها موفقیت آمیز نبوده است و نتوانسته اند مسائلی همچون فقر واشتغال وبهداشت، امنیت غذایی وپایداری محیط زیست را تامین کند. این عمل باعث شده مسئولان کشوری در صدد راهکارها و روش های جدید برای حل این مشکل برآیند.[8]

منظور از حوزه شهری کوچک مجموعه ای از دهستان ها وشهرروستاهای کوچک است که حداقل حدود 50 هزار نفر جمعیّت را پوشش می دهد. در این بین براساس آمارهای موجود حدود حدود 400 روستا شهر به عنوان شهرهای هدف گردشگری در کشور انتخاب شده اند که سرمایه گذاری روی هر یک از این شهرها میتواند در نهایت بر توسعه حوزه شهری  پیرامون آن منجر گردد.[9]